Ik zal het nóóit vergeten.
Tijdens een quickscan belandde ik bij twee zielige, bijna uitgedroogde plassen, verstopt in de schaduw, ingeklemd tussen geluidschermen van een spoorlijn en de snelweg. Een plek waar je eerder een verloren koffertje zou verwachten dan zeldzame amfibieën.
Volgens de boeken was dit allesbehalve ‘topkikker-territorium’, dus ik verwachtte écht niks.
Ik dacht: “Laat ik maar snel een e-DNA-analyse doen, om officieel te bewijzen dat hier niks bijzonders zit.”
Afwezigheid bevestigd, klaar, doorgaan!
Maar terwijl ik bezig was met mijn monstername, plop, plop, plop… sprongen overal kleine heikikkertjes tussen mijn voeten!
Ik stond daar, compleet verbijsterd.
Als ik alleen op die boeken had vertrouwd, was ik hier nooit geweest.
Maar ja – de natuur kan blijkbaar niet lezen.
Die doet gewoon lekker haar eigen ding.
En soms is dat heerlijk eigenwijs.
🐸 Terug naar de geboorteplas – de jaarlijkse kikker- en paddenroadtrip
Kikkers en padden hebben een soort ingebouwde GPS in hun koppie. Elk voorjaar zetten ze hun beste pootjes voor om terug te keren naar hun geboorteplek. Zelfs als dat nu een droge kuil, een troebele jacuzzi of een saaie modderbak is – die trip móet gewoon doorgaan.
🚗 Geen GPS, geen app, alleen nostalgie en doorzettingsvermogen
Het is echt bizar hoe ze dat voor elkaar krijgen. Geen Google Maps, alleen een ijzersterk geheugen, een flinke dosis wilskracht en een knipoog van Moeder Natuur. Regen, kou, druk verkeer? Peanuts! Ze vinden altijd weer diezelfde plek waar ze ooit als wankelende kikkerdril of wiebelende eiklompen begonnen. Echt doorzetters, die amfibieën.
🐾 De gevaarlijke paddentrek
Die loyaliteit is bewonderenswaardig, maar helaas haalt maar een klein clubje helden de finish: de geboorteplas. Wegen en snelwegen zijn als strenge poortwachters met een duidelijk “Verboden toegang!”-bord. En die arme padden, die niet kunnen springen, sjokken braaf langs trottoirbanden… tot ze pardoes in een straatkolk plonzen. Game over. Platgereden of spoorloos verdwenen.
🥳 Waarom al die moeite?
Hun trouw aan hun geboorteplek is next level. Hippe, nieuwe poelen? Ho maar! Ze kiezen liever voor het vertrouwde ‘campinkie’, ook al is het een slechte camping met slechte WiFi en muffe douches. Maar als die oude plas ineens verdwijnt, is dat net als je favoriete kroeg die sluit: dramatisch en lastig om ergens anders te landen.
🐸 Wat kunnen wij doen voor de beschermde heikikker?
Ontwikkelaars en particulieren kunnen helpen door:
• Een ondiep poeltje te maken aan de rand van een projectgebied.
• Hogere, droge plekjes aanleggen met inheemse, meerlaagse beplanting als overwinterings- en schuilplekken.
• Vegetatie en poel goed te onderhouden met een slim beheerplan.
Overheden kunnen ook helpen door:
• Heikikkerpopulaties te monitoren met e-DNA én veldonderzoeken.
• Het opstellen van regelgeving die ervoor zorgt dat alle poelen in heikikker-hotspots worden getest, en niet alleen de ‘typische’ locatie
🐸 Wat kunnen we doen voor alle amfibieën?
Particulieren en ontwikkelaars kunnen helpen door:
• Een klein poeltje aan te leggen (zelfs 1×1 meter helpt al!).
• Ruigte in de tuin te creëren.
Ontwikkelaars en overheden kunnen zorgen voor:
• Verlaagde trottoirbanden of kikkertrappetjes in straatkolken, zodat amfibieën zelf kunnen ontsnappen en hun avontuurlijke tocht kunnen voortzetten.
🌍 En het mooie is:
Als je dit soort natuurinclusieve maatregelen neemt, versterk je meteen ook de klimaatadaptatie van het gebied. Die poelen en groene hoekjes vangen regenwater op, zorgen samen met groen voor verkoeling en maken onze leefomgeving veerkrachtiger tegen hitte en wateroverlast. Zo werken we samen met de natuur, in plaats van ertegen.
💡 Wat ik hiervan leer:
Sommige vrienden zijn onverstoorbaar loyaal – ook al is het feestje niet altijd geweldig. Daarom kijk ik nu verder dan alleen de ‘habitateisen’ op papier. Ik probeer een plek te zien door de ogen van een dier. En ik hoop dat jij dat ook gaat doen!